5 Quy luật đơn giản giúp não đạt mục tiêu

Mình đã chinh phục thành công được 2 mục tiêu trong năm vừa rồi: học tâm lý học (từ đầu) và học tiếng Anh (từ đầu) nhờ hiểu và áp dụng đúng.

Chúng ta hay bị căn bệnh chung khi muốn làm một điều gì đó: khi mới làm thường rất hào hứng và rồi nhanh chóng “gãy gánh giữa đường”, kết quả là bỏ cuộc biến mọi thứ trở thành mây khói.

Đó là hình ảnh của mình trước đây khi đối diện với việc học tiếng Anh và tập thể dục. Nói về việc học tiếng Anh trước cho dễ nha. Đơn giản là mình cần giao tiếp được nhưng mọi thứ cứ bị stuck mãi. Mình thậm chí đóng 50M vào Wall Street English cho 1 năm học mà vẫn bỏ ngang! Không gì cứu vãn được thói lười, hay bỏ cuộc giữa chừng của mình.

Cho đến khi hoàn cảnh đẩy đưa mình tìm hiểu về tâm lý học (phục vụ cho công việc riêng mới) và không thể tin được là mình làm tốt đến mức độ nào chỉ vì đặt ra mục tiêu đúng. Từ đây, với kiến thức của tâm lý học, mình hiểu được nhiều điều. Và mình quyết định quay ngược lại áp dụng cho việc tự học tiếng Anh và cũng đạt được mục tiêu đặt ra trong 5 tháng. Không phải là lưu loát ro ro như người bản xứ nhưng mình giao tiếp ổn để tự lực được ở môi trường ngoài Việt Nam đúng như mình mong muốn.

Mấu chốt nằm ở cách bạn điều khiển não của mình, chỉ cần nắm được những mẹo cơ bản để thuần phục não thì bạn sẽ làm được (bởi vì nó là quy luật rồi!). Mình chia sẻ ra đây để các bạn có thêm động lực trên con đường đi đến mục tiêu và không chệch hướng nhé!

1. Não chỉ thích mục tiêu đủ hấp dẫn

Bạn phải vẽ ra một mục tiêu đủ hấp dẫn. Đừng suy nghĩ kiểu “nếu mình không làm được mình sẽ kém sang thế này thế kia” “nếu mình không học tiếng Anh mình sẽ bị lạc hậu, quê mùa, xấu hổ với bạn bè abc”. TRÁNH NGAY NHÉ! Vì sao mình sẽ giải thích ngay.

Có một quy luật của não mà hầu hết mọi người đều không biết “não không phân biệt được giữa tưởng tượng và mục tiêu” và nếu tưởng tượng là tệ hại nó sẽ không sắp xếp nguồn lực để giúp bạn.

Nếu bạn vẽ ra một mục tiêu theo kiểu “hù dọa” như vậy bạn sẽ rất dễ nản và bỏ ngang bởi vì não KHÔNG HỀ GIÚP BẠN. Bạn đang làm một việc mà không được sự trợ giúp nhiệt tình của não. Giống như 1 đứa trẻ bị ép làm gì đó nó không bao giờ hết mình. Bạn làm theo kiểu như vậy thì thất bại là chắc chắn. Cho dù có lết được đến nơi thì cũng sức cùng lực kiệt, mất hết hứng thú.

Thay vào đó, hãy đặt ra một mục tiêu ĐỦ HẤP DẪN “Nếu tôi biết tiếng Anh tôi sẽ đọc được rất nhiều tài liệu hay, đi du lịch bất kỳ đâu và kết giao thật nhiều bạn bè, gia nhập nhiều nhóm mới,…”. Đó mới là bước đầu tiên bạn cần làm và tự nhắc mỗi ngày.

Thời gian nghĩ đến sự tích cực này: cứ nghĩ tốt đẹp liện tục trong 3 ngày cho mình.

2. Não cần được lưu vết để đến được mục tiêu

Mấu chốt thứ 2 đây: hãy LƯU VẾT cho não bằng một hình vẽ hoặc thứ gì đó sắc màu. Đây là mẹo “lưu vết” cũng dựa trên quy luật “não sẽ không biết đâu là mục tiêu nếu bạn không để lại dấu vết gì đặc biệt cho nó”.

Hằng ngày, cả ngàn cả tỉ ý nghĩ lướt qua, làm sao não biết được đâu là thứ nó cần lưu ý nếu bạn không làm gì đó? Cũng như người đi xin việc, hàng ngày nhân sự nhận hàng trăm hồ sơ, nếu không có gì khác biệt chẳng thể đảm bảo bạn nổi lên trong số đông những hồ sơ như nhau.

Hãy vẽ kết quả cuối cùng của mục tiêu học được tiếng Anh ra giấy (Mình sẽ trở thành một con người năng động, vui tươi, tự tin giữa bạn bè thế nào, abc…) => cụ thể hoá ra bằng hình ảnh. Không cần vẽ đẹp, cứ VẼ đi và dán nó ở nơi bạn dễ nhìn thấy mỗi ngày. Nếu vẽ không được nữa thì VIẾT ra bằng BÚT MÀU nhé. Làm đi và bạn sẽ thấy kết quả rõ rệt. Đến đây là 2 bước đầu đã ổn, bắt đầu vào bước chính: hành động!

3. Não cần được “làm ngay và luôn”

Sau khi lưu vết lập tức lấy 1 tờ giấy ra, vạch ra ngay KẾ HOẠCH THỰC HIỆN (ví dụ ở đây là việc học tiếng Anh) sau khi đánh dấu mục tiêu.

Vẽ ra một hình tam giác, đỉnh tam giác là mục tiêu chính. Càng về gần đỉnh thì thời gian càng thu hẹp. Chia nhỏ mục tiêu với hoạt động cụ thể.

Ví dụ: mình chỉ ghi chung chung, các bạn phải làm rõ tùy theo mỗi người nhé.

• Mục tiêu trên đỉnh tam giác: giao tiếp được tiếng Anh trong vòng 6 tháng.

Chuỗi mục tiêu dưới đỉnh, dần dần xuống tới đáy tam giác với thời hạn như sau (LƯU Ý: Khi đọc bạn đọc bạn đọc từ dưới lên để dễ hình dung nhé, đáy tam giác là việc cần làm trước - đỉnh tam giác là mục tiêu)

• Mục tiêu 5 tháng: bắt đầu gặp và bắt chuyện với người nước ngoài. Kết hợp học tại nhà tăng cường nghe.
• Mục tiêu 4 tháng: Kết bạn với người nước ngoài từ lớp học, từ các quán cafe nghe-nói, … và giao tiếp; kết hợp luyện nghe tại nhà tăng cường.
• Mục tiêu 3 tháng: Học tại nhà + Học tại lớp (Phân bổ thời gian cụ thể thế nào)
• Mục tiêu 2 tháng: Tham gia một lớp học tiếng Anh để có điểm neo và động lực (Sau 2 tháng học từ hãy gia nhập 1 lớp học chuyên nghe nói để có bạn bè và động lực. Đừng tham gia quá sớm khi đó vốn từ chưa nhiều rất phí, hãy tham gia khi có vốn từ bạn sẽ tăng cơ hội nói chuyện với thầy/cô trong lớp hơn.
• Mục tiêu 1 tháng: Tự đặt được từng câu ngắn.
• Mục tiêu 2 tuần: Chọn lọc và tiếp học từ kèm ví dụ (chi tiết ra)
• Mục tiêu tuần tiếp theo: Học từ buổi sáng kèm nghe (trong sách hình ảnh và app, trang phim… - nhớ là thay đổi cách học liên tục để không ngán nha)
• Mục tiêu tuần đầu: nghiên cứu phương pháp học thích hợp với bản thân (nghe - nói) & mua tài liệu học phù hợp (làm rõ ra)

Nói chung phải làm rõ: Tài liệu học là gì? Mua chúng ở đâu? Phân bổ học thế nào? Ngày bao nhiêu từ? Tự luyện nghe nói thời điểm nào trong ngày? Học xen kẽ chương trình gì? Khi nào bắt đầu cần người hỗ trợ? Mỗi hạng mục bao gồm thời gian bạn sẽ thực hiện.

Bạn đặt ra mục tiêu mỗi tuần và đặt tên cho “chiến dịch” này để kích thích hành động. Ví dụ: Chiến dịch “Tuần Biển Từ” (học 60 - 100 từ)/ Chiến dịch “Tuần lảm nhảm” (tự nói 1 mình trước gương). Nó sẽ giúp bạn tạo được động lực và bạn sẽ thấy mình không bỏ cuộc.

Nên nhớ bạn học 60 từ không có nghĩa là bạn sẽ nhớ được 60 từ. Đừng lo sợ dằn vặt khi thấy mình không nhớ được (kém soang cho não nhé!). Hãy thoải mái, nhớ được bao nhiêu thì nhớ. Mẹo: bạn down app Duolingo (free) về học từ và đặt câu - siêu tốt của tốt luôn, mình cam đoan! Cứ như vậy từ từ thực hiện.

4. Não sẽ “làm bậy” khi bị ép, nó sẽ hết minh mẫn - Hãy chiều não!

Đừng thù ghét bất kỳ chương trình học nào (ghét “nghe”, ghét “từ vựng” abc…). Chúng ta có quyền tạm ngưng khi thấy mệt chứ đừng nhồi nhét.

Hãy tìm công thức linh hoạt để chế biến chương trình học hấp dẫn hơn (sáng học qua sách, chiều học qua phim, abc…) - đó là một thách thức. Làm sao bạn học nổi theo kiểu chán tận cổ mà vẫn ráng ôm sách!

Ví dụ: mình hay viết từ ra những mảnh giấy nhiều màu sắc, và thay đổi không khí bằng cách ôm lần 10 từ xuống dưới chung cư (mình ở chung cư) ngồi thư giãn và học. Hoặc mình xem video về nấu ăn để luyện nghe vì mình thích xem đồ ăn. Đừng xem những video nhàm chán nha, xem cái mình thích. Nói chung Não chảnh lắm, ráng hiểu và chiều nó là nó giúp học tốt, đơn giản vậy đó!

Bạn có thể thưởng bản thân nếu đạt được đúng thời gian đặt ra cho việc học với kết quả khả quan.

5. Loại bỏ niềm tin gốc sai lầm giúp não!

Não ở bên bạn từ rất lâu rồi, và nó cũng lưu giữ những niềm tin gốc cũ của bạn ngày xưa thuở bé thơ và những niềm tin thuộc “nguyên thuỷ” hiện nhiều trong số chúng đã không còn phù hợp. Những niềm tin này vẫn “hành hạ” bạn mỗi ngày nên bạn phải lọc bớt chúng đi.

Loại bỏ những niềm tin sai lầm kiểu “học nghe đúng là tệ hại vì siêu khó” “nói đúng ngữ pháp trước” “xấu hổ trước người lạ”, “tôi học nhiều lần rồi nhưng không được và lần này cũng vậy”, “Ai cũng được trừ tôi!” v.v..

Thay vào đó, hãy lắng nghe bản thân và những người có kinh nghiệm khuyên, sau đó chọn cho mình cách khiến bản thân thoải mái nhất. “Não chúng ta không giống nhau nên chúng ta AI CŨNG LÀM ĐƯỢC theo cách này hay cách khác chứ không phải không làm được” - Đó là niềm tin mới bạn cần ghi nhớ!

Hy vọng 5 mẹo nhỏ này sẽ giúp các bạn nhanh đến được mục tiêu! Đừng bỏ cuộc bởi chỉ có nhanh hay chậm chứ không có 2 từ “không thể”.

Nếu có thắc mắc về các quy luật hoạt động của não, tài liệu học, hoặc thắc mắc liên quan đến lĩnh vực tâm lý học (học không vô abc,…) bạn có thể comment, mình sẽ trả lời hết những gì mình biết!

Đính kèm cho mọi người xem qua “Bịch từ vựng” - Còn hơn bịch bỏng ngô - làm theo mẹo lưu vết cho não mình đã dùng để học tiếng Anh nha!

Cảm ơn mọi người dành thời gian đọc bài của mình.

@Cre: Nhung Pandora.